Piłka nożna w Turcji

Piłka nożna to jedna z ulubionych dyscyplin tureckich fanów sportu. W każdym sezonie poczynania piłkarzy śledzą kibice pochodzący z Turcji, jak i fani na całym świecie. Tureckie drużyny to prawdziwe kluby z historią, długą tradycją (niektóre liczą sobie ponad 100 lat) i ogromnymi sukcesami na koncie. Gra w nich, to honor dla tureckich piłkarzy, ale i dla zawodników zagranicznych, którzy są transferowani do Turcji z przeróżnych klubów. Prestiż, jakim jest reprezentowanie jakich klubów jak Galatasaray czy Fenerbahce, przyciąga znanych piłkarzy z całego świata. Liga turecka to zdecydowanie jedna z najciekawszych w Europie.

WŁADZE I ZARZĄD TURECKIEJ FEDERACJI PIŁKI NOŻNEJ

TFF (Turkish Football Federation), czyli inaczej Turecka Federacja Piłki Nożnej to ogólnokrajowy związek sportowy, sprawujący funkcję jedynego reprezentanta tureckiej piłki nożnej (w każdej kategorii wiekowej, zarówno drużyn męskich, jak i damskich). Sprawuje pieczę nad reprezentacją narodową, rozgrywkami tureckich lig oraz mistrzostwami Turcji. Federacja powstała w 1923 roku; wtedy też zyskała członkostwo w FIFA. Do związku UEFA dołączyła zaś w 1962 roku. Obecnym prezesem TFF, sprawującym tam rządy od 2012 roku, jest turecki biznesmen Yıldırım Demirören, który wcześniej sprawował funkcję prezesa piłkarskiego klubu Besiktas. Zrezygnował z tego stanowiska po ośmiu latach, by kandydować na prezesa i objąć kierownictwo nad Turecką Federacją Piłki Nożnej.

SYSTEM ROZGRYWEK LIGOWYCH

Mecze ligowe w Turcji rozgrywają się na czterech poziomach. Najwyższa klasa rozgrywek to Super Lig, której najlepsze drużyny sezonu awansują do Ligi Mistrzów. Niższe klasy to 1.Lig, 2.Lig i 3.Lig.

SUPER LIG

Turecka Süper Lig to najwyższa ranga rozgrywek ligowych dla klubów piłkarskich w tym kraju. Jej historia sięga roku 1959. Założono ją pierwotnie pod nazwą Federasyon Kupası, następnie zmieniono na Milli Lig. W latach sześćdziesiątych, nazwa ponownie została zmieniona, tym razem na 1.Lig. W końcu, w 2001 roku najwyższa turecka liga otrzymała nazwę Super Lig i tak pozostało do dziś. Obecnie występuje w niej, co sezon, 18 drużyn z całego kraju. Po rozegraniu 34 kolejek, wyłoniony zostaje mistrz Turcji, który awansuje do rozgrywek w ramach europejskiej Ligi Mistrzów. Wicemistrz Turcji kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów, zaś kolejne trzy drużyny w tabeli rozgrywają mecze w Pucharze UEFA czyli w Lidze Europy. Trzy najgorsze drużyny danego sezonu Super Lig, spadają do niższej ligi, czyli do 1.Lig. Super Liga rozgrywana jest w 34 kolejkach (każda liczy sobie dziewięć meczów). Razem, w sezonie rozegranych zostaje 306 meczów, a o zwycięstwie decyduje całościowa liczba zdobytych punktów, obliczana na podstawie ilości zwycięstw i remisów.

Pierwszym mistrzem Turcji, podczas rozgrywek w 1959 roku, została drużyna ze Stambułu - Fenerbahce. Od tej pory kwalifikacja medalowa co roku się zmieniała. Obecnie, najbardziej utytułowaną drużyną tureckiej ligi jest Galatasaray ze Stambułu. Aż dwadzieścia razy klub ten święcił triumf, dziesięć razy zajmował drugie miejsce, a trzecie miejsce szesnaście razy. Na drugim miejscu kwalifikacji znajduje się pierwszy zwycięzca, czyli Fenerbahce Stambuł. Klub ten, ma na koncie tylko jedno zwycięstwo mniej, czyli od 1959 roku zdobyło dziewiętnaście pucharów. Do tego dwadzieścia jeden tytułów wicemistrza oraz szesnaście trzecich lokat – to wszystko daje Fenerbahce silne drugie miejsce i sprawia, że dwie stambulskie drużyny idą łeb w łeb w ogólnej kwalifikacji medalowej. Na trzecim miejscu podium znajduje się Besiktas, który może poszczycić się piętnastoma złotami. Dalej w tabeli są Trabzonspor i Bursaspor (odpowiednio sześć i jedno zwycięstwo)

1. LIG

1. Lig (2 liga turecka) to drugi w hierarchii, poziom rozgrywek ligowych w tureckiej piłce nożnej, powstały w 1964 roku. Został on powołany podczas reorganizacji tureckiej ligi w 2001 roku, gdy najwyższa klasa 1.Lig została mianowana Super Lig. Wtedy dotychczasowa 2.Lig awansowała na miano 1.Lig. Na początku w pierwszej lidze startowało dwadzieścia drużyn, ostatecznie rywalizuje ze sobą osiemnaście klubów. Przed sezonem 2005 roku, do Super Lig awansowały trzy najlepsze zespoły. Trzy najgorsze były degradowane do gry w 2.Lig. Jednak zmiany, które zaczęły obowiązywać od 2005 roku, zakładały, że do Super Lig mogą zakwalifikować się dwa najlepsze zespoły. Kolejne cztery mają zaś szansę na awans w rozgrywkach fazy play-off. Nadal obowiązuje zasada, że trzy najgorsze drużyny odnotowują spadek do niższej ligi.

LIGA TURECKA TABELA OSTATNIEGO SEZONU 2016/2017

W ostatnim sezonie świetną formę zaprezentowała drużyna Besiktas. Tabele rozgrywek pokazują, że w 34 rozegranych meczach zdobyła aż 77 punktów i tym samym zdobyła puchar mistrza Super Lig. Było to zasłużone zwycięstwo, gdyż stosunek zwycięstw do porażek Besiktas był imponujący: dwadzieścia trzy wygrane i tylko trzy przegrane. Do tego osiem remisów i drużyna z Stambułu dopisała do swojego konta jeszcze jedno zwycięstwo, strzelając podczas całego turnieju aż 73 gole. Do tego świetnego wyniku blisko zbliżyła się też drużyna, która finalnie uplasowała się na drugiej pozycji: Buyuksehir (również drużyna stambulska). O drugiej pozycji w tabeli przeważyła ilość zwycięstw – o dwa mniejsza od lidera, oraz remisów, których Buyuksehir zanotowało dziesięć. Tym samym, z ilością 63 strzelonych goli i 73 punktów ogółem, piłkarze z tego klubu musieli zadowolić się tytułem wicemistrza. Trzecią lokatę wywalczył klub Fenerbahce. Tym razem, różnica punktowa zwiększyła się: między miejscem drugim, a trzecim było to dziewięć punktów, tak więc Fenerbahce zakończyło sezon z 64 punktami: osiemnastoma wygranymi, dziesięcioma remisami oraz sześcioma porażkami. Tyle samo, czyli 64 punkty, uzyskała drużyna Galatasaray. Dwadzieścia zwycięskich meczów, cztery remisy i dziesięć porażek to podsumowanie gry piłkarzy tego klubu. W sezonie 2016/2017 w Super Lig grało aż pięć drużyn ze Stambułu (swoją drogą, Stambuł zdobył całe podium). Ankara ma w najwyższej lidze dwie drużyny. Resztę miast reprezentują pojedyncze drużyny. Sprawdź aktualną tabelę: Tabela liga turecka

NAJLEPSI STRZELCY SEZONU 2016/2017

Sezon rozgrywek lig tureckich był bardzo emocjonujący. Wielu piłkarzy miało okazję by zaprezentować swoje umiejętności i przyczynić się do zwycięstwa swojej drużyny. Kilku z nich faktycznie udowodniło swą rewelacyjną formę. Najlepszym strzelcem sezonu okazał się zawodnik pochodzący z Brazylii: Vagner Love z klubu Alanyaspor. Dzięki niemu, we wszystkich meczach drużyna wzbogaciła się aż o 23 bramki. Podobnie dobry wynik osiągnął Cenk Tosun, grający w barwach klubu Besiktas. Jego wynik to 20 goli. Na trzecie miejsce strzeleckiego podium wskoczył jeden z obecnie najpopularniejszych piłkarzy ligi tureckiej: Kameruńczyk Samuel Eto’o, grający dla klubu Antalyaspor. Eto’o strzelił 18 bramek. W rankingu pięćdziesięciu najlepszych strzelców uplasowały się również inne gwiazdy europejskiej piłki, grające w lidze tureckiej. Holender Robin van Persie z liczbą 9 goli uplasował się na 19 pozycji. Natomiast gracz reprezentacji Niemiec, Lukas Podolski, strzelając 7 bramek, znalazł się na dwudziestym piątym miejscu zestawienia. Aktualna klasyfukacja najlepszych strzelców dostępna jest tutaj

HISTORYCZNI KRÓLOWIE STRZELCÓW

Pierwszym królem strzelców i legendą tureckiej reprezentacji piłki nożnej, był Metin Oktay z klubu Galatasaray. Aż sześć razy zdobył tytuł najlepszego strzelca Super Ligi (z tego trzy razy pod rząd w latach 1959-1961). Pięciokrotnie po ten tytuł sięgnął Tanju Colak (Galatasaray). Trzy razy tytuł ten uzyskali: Cemil Turan (Fenerbahce), Aykut Kocaman (Fenerbahce), Hakan Sukur (Galatasaray).

ŚWIATOWE GWIAZDY W LIDZE TURECKIEJ – NAJCIEKAWSZE TRANSFERY

Liga turecka staje się coraz popularniejsza i silniejsza. Kluby Super Lig grają coraz odważniej i proponują piłkarzom światowej sławy lukratywne kontrakty. W lidze tureckiej występowało lub występuje obecnie wielu znanych i cenionych piłkarzy. W klubie Galatasaray zaczynał karierę jeden z największych gwiazdorów ligi francuskiej: Frank Ribery. Z tym samym klubem, półtoraroczny kontrakt podpisał Didiger Drogba, najlepszy afrykański napastnik i legenda ligi angielskiej. Transfer do Bursasporu zaliczył też jeden z najbardziej cenionych bramkarzy: Francuz Sebastain Frey. Po dwuletniej grze w tureckiej lidze zakończył sportową karierę. Obecnie w lidze tureckiej gra jeden z najsłynniejszych piłkarzy holenderskich: Wesley Sneijder. Po grze w takich klubach, jak Ajax Amsterdam, Real Madryt i Inter Mediolan, przeniósł się również do tureckiego klubu Galatasaray i od 2013 roku to właśnie tam pokazuje swój talent. Do gwiazd Super Ligi należą też Raul Meireles, Nani, Samuel Eto’o, Fernando Muslera (podobno najdroższy piłkarz ligi tureckiej), Lukas Podolski czy Robin van Persie. Rok w klubie Besiktas spędził też Mario Gomez. Mimo wszystko, jednym z najbardziej trafionych transferów było wykupienie Brazylijczyka Alexa de Souza. Jego kariera w klubie Fenerbahce w latach 2004-2012 przyniosła mu ogromną sławę, a klubowi sukcesy.

NAJBLIŻSZY SEZON 2017/2018

Już niedługo wszyscy kibice i fani ligi tureckiej będą światkami rozpoczęcia rozgrywek w ramach nowego sezonu 2017/2018. Rozgrywki ruszają już 11 sierpnia. Pierwszy raz w tym sezonie sędzie zagwiżdże w piątek o 20.45 rozpoczynając starcie drużyn Buyuksehir i Bursaspor. Mecze grupowe będą trwały aż do maja, gdy w 34 kolejce ostatni mecz fazowy rozegra ze sobą Fenerbahce i Konyaspor.

PUCHAR TURCJI W PIŁCE NOŻNEJ

Puchar Turcji to rokrocznie rozgrywany turniej dla tureckich klubów. Organizowany jest przez Turecką Federację Piłkarską. Pierwszy raz Puchar Turcji odbył się w sezonie piłkarskim 1962/1963 (zaraz po utworzeniu Federacji). Między rokiem 1981, a 1993 nazwa turnieju została przemianowana na „Puchar Federacji”. Rozgrywki w ramach Pucharu Turcji obejmują starcia w fazach grupowych i pucharowych. Bierze w nich udział 48 drużyn: wszystkie z Super Lig (18), pierwszoligowe (również 18) oraz 12 drużyn z drugiej ligi. Zwycięzca turnieju kwalifikuje się automatycznie do rozgrywek Ligi Europy UEFA. Dotychczas najwięcej pucharów z tegoż turnieju przywiozła drużyna Galatasaray – wywalczyła ich aż 17. Była ona również pierwszym triumfatorem podczas rozgrywek w 1963 roku. 9 zwycięstw w Pucharze ma na koncie Besiktas, zaś trzecie miejsce zajmuje Trabzonspor z ośmioma mistrzostwami. Najwięcej goli w historii Pucharu Turcji strzelił Hami Mandirali (Trabzonspor)– jego wynik to 31 goli w 54 meczach. Nieznacznie mniej, bo 30 goli w 55 meczach uzbierał Cemil Turan (Fenerbahce). Kolejnym najlepszym strzelcem w historii Pucharu jest Fevzi Zemzem(Göztepe). Dla swojej drużyny strzelił on 30 goli w 40 meczach.

SUPERPUCHAR TURCJI

Turecki superpuchar to, organizowany przez Turecki Związek Piłki Nożnej, mecz piłkarski, w którym mierzą się: aktualny Mistrz Turcji oraz obecny zwycięzca Pucharu Turcji (który zdobył go w danym sezonie). W przypadku, gdy ta sama drużyna wywalczyła oba te tytuły, musi się ona zmierzyć z wicemistrzem pucharu Turcji. Pojedynek o superpuchar rozgrywany jest każdego roku przed rozpoczęciem sezonu piłkarskiego. W przypadku remisu, obowiązuje dogrywka, a jeżeli ta nie przyniesie rezultatu, sędzia zarządza serię rzutów karnych. Pierwszy Superpuchar został zorganizowany w 1966 roku. Funkcjonował wtedy pod inną nazwą – Puchar Prezydenta. Pierwszym zwycięzcą stał się klub ze Stambułu Galatasaray. Pokonał on Besiktas wynikiem 5:1. Klub Galatasaray, to najbardziej utytułowany klub w całej tradycji Superpucharu, który wygrywał go aż 12 razy.

LIDERZY LIGI TURECKIEJ – WIELKA TRÓJKA

Fenerbahce SK STAMBUŁ

Ten turecki klub, z siedzibą w Stambule, liczy sobie już ponad sto lat. Został bowiem założony w 1907 roku i był wtedy trzecim stambulskim klubem (po Galatasaray, założonym dwa lata wcześniej i Besiktas powstałym w 1903 roku) Obecnie Fenerbahce jest drugim najbardziej utytułowanym klubem tureckim z dziewiętnastoma pucharami Super Lig na swym koncie. Dodatkowo, sześć razy odbierał puchar w rozgrywkach Pucharu Turcji oraz dziewięć razy triumfował podczas Superpucharu Turcji. Oprócz tego, jednym z największych sukcesów drużyny, było dojście do ćwierćfinałów Ligi Mistrzów. Sukces ten klub zawdzięczał swemu ówczesnemu trenerowi, Brazylijczykowi Roberto Carlosowi (który po wspaniałej karierze piłkarskiej, objął funkcję trenerską) Zawodnicy tej drużyny mają przydomek „żółte kanarki”, gdyż kolorystyka strojów opiera się na barwie żółtej i niebieskiej. Obecnym prezesem klubu jest Aziz Yildirim, a trenerem Aykut Kocaman. Fenerbahce gra i trenuje na stadionie Şükrü Saracoğlu, którego nazwa pochodzi od nazwiska tureckiego polityka. Obecnie, w Fenerbahce, można podziwiać piłkarską gwiazdę z Holandii, czyli Robina van Persie. Jednak i tak największą legendą klubu jest Brazylijczyk Alexandro de Souza (obecny w klubie w latach 2004-2012). Transfery do klubu zaliczyli również chociażby Bruno Alves, Milos Krasić czy Nani.

GALATASARAY SK STAMBUŁ

Galatasaray to drugi najstarszy turecki klub sportowy, wywodzący się ze Stambułu. Został założony w 1905 roku. Szczyci się mianem nie tylko najstarszego, ale przede wszystkim najbardziej utytułowanego. Oprócz dwudziestu zwycięstw w Super Lig, czternastu w Pucharze Turcji i piętnastu w Superpucharze Turcji, jego największym sukcesem jest to, że jako jedyny turecki klub, wywalczył Puchar UEFA, pokonując Arsenal Londyn w serii rzutów karnych (w 2000 roku). W tym samym roku zdobył trofeum Superpucharu Europy (w którym pokonał zwycięzcę Ligi Mistrzów Real Madryt). Tym samym, w roku 2001, został uznany najlepszym klubem piłkarskim na świecie. Trenerem Galatasaray jest Igor Tudor, a prezesem Dursun Aydın Özbek. Do klubu przynależy stadion Türk Telekom Arena. W klubie grają obecnie takie gwiazdy piłki nożnej jak Wesley Sneijder, Lukas Podolski czy Fernando Muslera.

BESIKTAS JK

Besiktas to kolejny stambulski klub, uważany za jednego z faworytów w lidze tureckiej. Został założony w 1903 roku. W 1960 roku po raz pierwszy zwyciężył w rozgrywkach Super Ligi i później sukces ten powtórzył 14 razy. Puchar Turcji Besiktas wygrało 9 razy, tak samo jak Superpuchar – również 9 razy. Dzięki biało-czarnym barwom koszulek, piłkarze Besiktas nazywani są „Czarnymi Orłami”. Wraz z Fenerbahce oraz Galatasaray, klub ten tworzy Wielką Trójkę tureckiej piłki nożnej. Funkcję obecnego trenera sprawuje Senol Gunes, a prezesem jest Fikret Orman. Besiktas gra na Vodafone Arena. Członkami kadry tego stambulskiego klubu są na przykład: Fabricio, Adriano czy Ricardo Quaresma. Na lata 2015-2016 do klubu przetransferowano znanego, niemieckiego piłkarza Mario Gomeza, który grając w lidze tureckiej tylko rok, stał się w tym sezonie najskuteczniejszym strzelcem Super Lig.

REPREZENTACJA TURCJI W PIŁCE NOŻNEJ

Narodowa reprezentacja Turcji została powołana w 1923 roku, wraz z powstaniem Tureckiego Związku Piłki Nożnej. Większymi sukcesami Turcji było III miejsce na Mundialu w 2002 roku, ćwierćfinał na Euro 2000 oraz półfinał na tej samej imprezie w 2004 roku. Obecnie, pod wodzą trenera Fatih Terima, reprezentacja znajduje się na 33 miejscu w rankingu FIFA. Kapitanem drużyny jest Mehmet Topal.